ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ/LITTERATURE

23/05/2008 : ΔΙΑΛΕΞΗ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΩΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΗΣ UNESCO ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΣΤΗΝ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ

Αποσπάσματα κειμένων του CAMUS από την διάλεξη της Μαρίας Ματάλα

Καλεσμένη από τον πρόεδρο της Unesco Πειραιώς και Νήσων κο Ιωάννη Μαρωνίτη.
Χαιρετισμός από τον Ακαδημαϊκό και καθηγητή φιλοσοφίας κο Ευάγγελο Μουτσόπουλο.




[…] 30 Αυγούστου 1948 :Ο Camus γράφει το περίφημο δοκίμιο « Η Εξορία της Ελένης» Μέσα στο κείμενο αυτό συνοψίζει όλη την θεωρία του και δείχνει καθαρά τα φιλελληνικά αισθήματά του. Λέει :

«Εξορίσαμε την ομορφιά, Οι Έλληνες πολέμησαν γι αυτήν. […]Η Ελληνική σκέψη διέπεται πάντοτε από την ιδέα του μέτρου. Δεν έσπρωξε ποτέ στα άκρα ούτε το θείο ούτε το δίκαιο, γιατί δεν αρνείται τίποτα, ούτε το θείο ούτε το δίκαιο, Ισορρόπησε τα πάνα, την σκιά και το φως. Η Ευρώπη μας, αντίθετα, αποφασισμένη να κατακτήσει τα πάντα, είναι κόρη της ανισότητας. Αρνείται την ομορφιά, όπως αρνείται ότι δεν την ξεσηκώνει. […]Αποδιώχνει με μανία τα αιώνια όρια, και αμέσως οι Ερινύες πέφτουν πάνω της και την σχίζουν.[…]Οι αξίες για τους Έλληνες προΰπαρχαν σε κάθε πράξη και την οριοθετούσαν. Η σύγχρονη φιλοσοφική σκέψη θέτει τις αξίες της στο τέλος της πράξης. […]Η παραδοχή της άγνοιας, η άρνηση του φανατισμού, τα όρια του κόσμου και του ανθρώπου, το αγαπημένο πρόσωπο, τέλος η ομορφιά, να το στρατόπεδο στο οποίο θα συναντήσουμε τους Έλληνες, Κατά κάποιο τρόπο η έννοια της ιστορίας του αύριο δεν είναι αυτή που πιστεύουμε. Η έννοια της ιστορίας βρίσκεται στην πάλη μεταξύ δημιουργίας και αναρώτησης. […] Ω μεσογειακή σκέψη, ο πόλεμος της Τροίας διαδραματίζεται μακριά από τα πεδία των μαχών. Γι΄ άλλη μια φορά τα απαίσια τείχη των σύγχρονων πόλεων θα πέσουν για να αποκαλύψουν την ομορφιά της Ελένης». […]

[…] 30 août 1948 : Camus écrit son essai « L' Exil d'Helène» Dans ce texte il conclut, à notre avis, toute sa théorie et sa position de vie, en montrant son sentiment philhellène. Il nous dit :

“Nous avons exile la beauté, les grecs ont pris les armes pour elle. […] La pensée grecque s’est toujours retranchée sur l’idée de la limite. Elle n’a rien poussé à bout, ni le sacré ni la raison, parce qu’elle n’a rien nié, ni le sacre ni la raison. Elle a fait la part de tout, équilibrant l’ombre par la lumière. Notre Europe, au contraire, lancée a la conquête de la totalité, est fille de la démesure. Elle nie la beauté, comme elle nie tout ce qui ne l’exalte pas. […] Elle recule dans sa folie les limites éternelles et, à l’instant d’obscures Erinnyes s’abattent sur elle et la déchirent. […]Les valeurs pour les Grecs étaient préexistantes à toute action dont elles marquaient précisément les limites. La philosophie moderne place ses valeurs à la fin de l’action. […]L’ignorance reconnue, le refus du fanatisme, les bornes du monde et de l’homme, le visage aime, la beauté enfin, voici le camp où nous rejoindrons les Grecs. D’une certaine manière, le sens de l’histoire de demain n’est pas celui qu’on croit. Il est dans la lutte entre la création et l’inquisition. […]O pensée du midi, la guerre de Troie se livre loin du champ de bataille ! Cette fois encore, les murs terribles de la cite moderne tomberont pour livrer « âme sereine comme le calme des mers » la beauté d’Hélène. »Essais, ed. bibliothèque de la Pléiade, pp. 853-857

***

5 Ιανουαρίου 1946 : το παράτω κείμενο του Albert Camus βρίσκεται στο ανθολόγιο Textes et témoignages français του Roger Milliex, έκδοση Γαλλικού Ινστιτούτου, 1979

"[…]Την ιδέα που έχουμε για την ελευθερία, την κρατούμε από την Ελλάδα, μαζί με άλλες που κτίζουν την υπερηφάνεια του ανθρώπου. […] η Ελλάδα ήταν η πρώτη που δίδαξε στον κόσμο ότι οι άνθρωποι που υπηρετούν την ελευθερία είναι αυτοί που κάνουν κουράγιο και ότι καμία ήττα δεν είναι αιώνια. Αυτός ο μικρός αριθμητικά λαός φάνηκε αντάξιος του θαυμάσιου παρελθόντος του. Τι μάθημα και τι παρηγοριά από το να καταλάβει κανείς ότι κι ο πιο υψηλός πολιτισμός δεν αφαιρεί τίποτα από τα προσόντα της καρδιάς και τη δύναμη της ψυχής! […]

texte écrit le 5 janvier 1946 par Albert Camus, et qui se trouve dans les Textes et témoignages français recueillis et présentés par Roger Milliex 1979, Collection de l'Institut français d'Athènes:

"[…] L'idée que nous avons de la liberté, nous la tenons de la Grèce, avec bien d'autres qui font la fierté de l'homme. […] c'est la Grèce qui la première a fait savoir au monde que les hommes de la liberté pouvaient être aussi ceux du courage et qu'aucune défaite n'est éternelle. Ce petit peuple s'est montré égal à son prodigieux passé. Quelle leçon et quel réconfort d'apercevoir que la plus haute civilisation n'enlève rien aux qualités de cœur et à la force de l'âme ! […]" 

***

Συνεπαρμένος από το μύθο αλλά και από το κάλλος, είδε στην Ελλάδα αυτό που μόνο οι ερωτευμένοι βλέπουν και βιώνουν. Στις 13 Μαΐου 1955 γράφει στο ημερολόγιό του :

«Αυτές οι είκοσι μέρες […] που διέσχισα την Ελλάδα, […] μου φάνηκαν σαν μια μακριά πηγή φωτός που μπορώ να κρατήσω στο διάβα της ζωής μου. Η Ελλάδα είναι για μένα μια μεγάλη απαστράπτουσα μέρα, που απλώνεται κατά μήκος των θαλασσών και συνάμα ένα τεράστιο νησί καλυμμένο με κόκκινα λουλούδια και ακρωτηριασμένους θεούς που φτάνουν ακούραστα σε μια θάλασσα φωτός κάτω από ένα διάφανο ουρανό», «Να κρατήσω αυτό το φως, να ξαναρθώ, να μην παρασυρθώ πια στο σκοτάδι των ημερών...».

Touché par le mythe et la beauté, Camus a vu en Grèce ce que seulement les amoureux voient et vivent. Le 13 mai 1955 il écrivit dans ses carnets :

"Ces vingt jours […]à travers la Grèce […]m'apparaissent comme une seule et longue source de lumière que je pourrai garder au cours de ma vie. La Grèce n'est plus pour moi qu'une longue journée étincelante, étendue le long des traversées et aussi une île énorme couverte de fleurs rouges et de dieux mutilés dérivant inlassablement sur une mer de lumière et sous un ciel transparent. Retenir cette lumière, revenir, ne plus céder à la nuit des jours..." Carnets III » Albert Camus", ed. Gallimard 


***

Φεύγοντας από την Ελλάδα έγραψε στον René Char:
«Βρήκα αυτό που είχα έρθει να ψάξω κι ακόμη περισσότερα. Επιστρέφω περήφανος».

En partant de Grèce il écrivit à René Char : 
"J'y ai trouvé ce que je suis venu chercher et plus encore. Je rentre debout"

Μετάφραση : Μαρία Ματάλα